22 marca obchodziliśmy Światowy Dzień Wody. Problem kurczących się zasobów tego surowca od lat jest jedną z największych bolączek światowych organizacji, które nawołują do oszczędzania i gromadzenia wody.

Światowy Dzień Wody został ustanowiony przez Zgromadzenie Ogólne ONZ rezolucją z 22 grudnia 1992 r. podczas konferencji Szczyt Ziemi 1992 (UNCED) w Rio de Janeiro w Brazylii. Obchodzony corocznie począwszy od 1993 r. 22 marca, w celu podniesienia świadomości, jak wielką rolę odgrywa woda i jak wielkie zagrożenie niesie ze sobą spadek jej zasobów.

Wody słodkie stanowią zaledwie około 3% wszystkich zasobów wód na Ziemi i ich wielkość jest szacowana na ok. 35 mln m³. Największe ich skupisko w postaci lodowców i pokrywy śnieżnej znajduje na Antarktydzie, natomiast rzeki, słodkie jeziora i płytkie wody podziemne stanowią zaledwie 0,4% objętości wszystkich wód słodkich.

W naszym nadleśnictwie z gospodarowaniem zasobami wody nieodłącznie związana jest populacja bobrów.

Bóbr europejski (Castor fiber) jest objęty w Polsce ochroną częściową. Należy do nielicznego grona gatunków, które potrafią przystosować środowisko do własnych potrzeb. Do najbardziej charakterystycznych śladów funkcjonowania bobrów w środowisku należą budowane przez nie tamy i żeremia. Bóbr jest mistrzem małej retencji i naszym pomocnikiem w zachowaniu i odtwarzaniu obszarów wodno-błotnych.

W świetle zmian klimatycznych, dużych susz występujących w ostatnich latach, znacznego obniżenia poziomu wód gruntowych oraz niedoboru wody słodkiej, warto postawić na współpracę z bobrem.

W ostatnich latach  możemy zaobserwować znaczny wzrost liczy bobrów na terenie naszego nadleśnictwa, co oznacza że populacja znajduje tu dobre warunki i wykazuje dużą dynamikę wzrostu. Pomaga w retencjonowaniu wody, bez potrzeby budowania specjalnych obiektów melioracyjnych.

Mówiąc  o  retencjonowaniu  wody  mamy  na  uwadze głównie „zmagazynowanie” wód opadowych lub  roztopowych  w  miejscu  ich  powstawania,  czyli  ograniczenie szybkiego odpływu wody po powierzchni  terenu  oraz  z  małych  cieków  (rowów,  rzeczek). Przy  powolnym  odpływie  wody  ze  zlewni  azot  i  fosfor  mogą  być  wykorzystywane  przez  roślinność,  podczas  gdy  przy  szybkim  przepływie  wody transportowane są do wód powierzchniowych, powodując ich zanieczyszczenie.

„Zmiany w środowisku powodowane przez bobry, gdzie zagęszczenie populacji jest wysokie, ma istotne znaczenie biocenotyczne. Zakres działalności retencyjnej bobrów można porównać z działaniami prowadzonymi we wszystkich krajowych programach małej retencji. W rozlewiskach bobrowych w skali kraju gromadzone jest co najmniej kilkanaście milionów m3 wody, co istotnie wpływa na gospodarkę wodną wielu dorzeczy. (…)

Wody gromadzone w stawach bobrowych stopniowo wnikają w otaczający grunt, lokalnie podwyższając poziom wody gruntowej. Nawet w znacznej odległości od cieku zmianie ulega chemizm i uwodnienie gleb, jak również skład gatunkowy fauny glebowej. Rozlewiska bobrowe stają się oczyszczalniami wody, gdzie różne zanieczyszczenia ulegają sedymentacji, sorbcji i innym przemianom fizykochemicznym”. ( A. Czech; 2010)

Mała retencja to proste sposoby na gromadzenie wody w okolicy. To zestaw wielu różnorodnych działań, które przynoszą wymierne korzyści zarówno dla ludzi, jak i przyrody. Budowa niewielkich zbiorników, oczek wodnych i stawów, zadrzewianie, renaturyzacja małych rzek oraz ochrona terenów podmokłych – to działania lokalne. W połączeniu z inwestycjami z zakresu dużej retencji, są skutecznym narzędziem w przeciwdziałaniu skutkom suszy i powodzi.